Memorbuch

Największym mankamentem naszego aparatu było to, że dla siedemdziesięciu rosłych Ślązaków mieliśmy tylko dwie dziewczyny. Jedna – studentka matematyki – była mała, tęga i miała wybitnie semickie rysy, a druga, wątła i zezowata, w grubych inteligenckich okularach, też nie wyglądała na obiekt żołnierskich wzruszeń. Jeśli uchodzi‑ ło nam to bezkarnie przez blisko dwa lata, to chyba tylko dlatego, że w Polsce, którą określaliśmy jako „państwo policyjne”, na tysiąc mieszkańców przypadał tylko jeden policjant, cywilny czy mundurowy, to znaczy mniej niż gdziekolwiek w Europie, z wyjątkiem Szwecji. Czasem bywało więc tak, że sam musiałem biec na umówioną randkę z żołnierzem. Owej czerwcowej niedzieli poszedłem z elegancko opa‑ kowaną paczuszką ulotek do parku Jezuickiego, gdzie cze‑ kał na ławce starszy strzelec Bolanowski. W momencie kiedy podawałem mu paczkę, zauważyłem, że za drzewa‑ mi poruszają się jakieś cienie. Wyrwałem mu więc paczkę z rąk i rzuciłem się do ucieczki. Nikt mnie nie gonił, więc nic nie powiedziałem Jance, w nadziei, że może spłoszy‑ łem się bez powodu. W poniedziałek zaszedłem w czasie przerwy obiadowej do sklepu. Przywieziono tam właśnie kosz raków i właściciel dzwonił do pobliskiej restauracji, że już są. Raki skorzystały z jego nieuwagi, powyłaziły z kosza i rozeszły się po całym sklepie, wywołując panikę wśród pań, a uciechę panów. We wtorek rano, ledwo ot‑ worzyłem bibliotekę, weszło dwóch bardzo nietypowych klientów. Ja ich pytam, czym mogę służyć, a oni wyciągają pistolety i: „Ręce do góry!” Zrzucili z pólek wszystkie książ‑ ki, dla zasady, bo przecież nie mogli ich wszystkich prze‑ szukać, po czym mnie wsadzili do auta i zawieźli do domu. Wchodząc, przypadłem do progu pokoju i zacząłem go‑ rączkowo przy nim manipulować. Odepchnęli mnie i za‑ częli odrywać próg. To mi wystarczyło, żeby wyciągnąć zwitek grypsów, które Janka trzymała pod nocną lampą, i wyrzucić przez otwarty lufcik. Nic nie znaleźli w miesz‑ kaniu, zabrali tylko książkę Adolfa Rudnickiego pod ty‑ tułem Żołnierze. Przesłuchanie prowadzono całą dobę – przy pomocy per‑ swazji, reflektora i uderzeń w kark, kiedy zasypiałem. Rano znalazłem się przed sędzią śledczym Waligórskim, który mi zakomunikował, że stanę przed wojskowym sądem do‑ raźnym. Trzymano mnie w doskonale izolowanej pojedyn‑ ce – trzy kroki w jedną stronę, trzy kroki w drugą, żadnych odgłosów świata, jak w grobie. I nic do czytania prócz regu‑ laminu na drzwiach. Nauczyłem się go na pamięć, z góry na dół i z powrotem, obliczyłem nawet częstotliwość poszcze‑ gólnych liter. Potem ulepiłem sobie z ćwiartki chleba szachy, na dnie miski wysmarowałem sobie smalcem szachownicę i zacząłem grać sam ze sobą, lecz w połowie partii wpadł klawisz, skonfiskował figurki, wytarł miskę i zagroził, że jeśli jeszcze raz coś takiego zrobię, to wtrąci mnie do ciemnicy. Ratowało mnie tylko chodzenie, trzy kroki w jedną stronę, trzy w drugą, do tysiąca.