Miasteczko Panna Maria

Ślązacy na Dzikim Zachodzie

                Przybysze wzbudzali zainteresowanie i zdziwienie osadników. Najpierw pochodzących z Prus urzędników, którzy przyjmując nowych, spodziewali się chłopów mówiących po niemiecku, a nie słowiańską gwarą, w starym kraju nazywaną przez część z nich wasserpolnisch, „rozwodnionym polskim”. Potem miejscowych z Pogranicza, którzy nie widzieli dotąd tak dziwnego zjawiska. „To była jedna z najbardziej malowniczych scen mojego dzieciństwa – wspominał Lyman B. Russell, autor pamiętników drukowanych w 1932 roku na łamach „Dallas Morning News”. – Wiele spośród kobiet nosiło suknie, które uważano wówczas za bardzo krótkie, ukazujące nogi na dwa albo trzy cale powyżej kostki. Niektóre miały drewniane buty. Nosili kapelusze z szerokimi, opadającymi rondami, w żaden sposób nieprzypominające tych widywanych w Teksasie. Mieli niebieskie kubraki z ciężkiej wełny sięgające niewiele poniżej pasa, zebrane z tyłu w fałdy lamówką z tego samego materiału”[1].

                Rozbili obóz na prerii, na niewielkim wzgórzu. Spali na gołej ziemi, oganiając się kijami od grzechotników i dzikich kotów. „Ludzie niemalże z głodu nie marli: wprawdzie pieniądześmy mieli, ale nie było nic do kupienia; zaledwo kto z nas wyszedł z miejsca, już z biedą mógł natrafić na powrót. Kilku też od ukąszenia wężów poumierało. […] Mieszkaliśmy w jamach pokrytych chrustem i badylami. Kiedy już bieda gwałtowna poczęła dociskać, musieliśmy się rozejść w różne strony na służbę do Amerykanów; ale, mój Boże, po kilkomiesięcznej pracy, zamiast zapłaty, grozili nam rewolwerem i myśmy z niczym wracali do swoich zagród; a tu głód, nędza; dzieci płaczą i o chleb wołają. […] Na samo wspomnienie łzy oczy mącą”[2].

                Nic w Teksasie nie przypominało życia, które zostawili za sobą. W listach [3] wyrażali natomiast entuzjazm, zarażając wyjazdową gorączką krewnych. Chwalili klimat, przede wszystkim brak ciężkiej y. Jan Gawlik z rodziną dziękował Panu Bogu, że ich „z tej niewoli i utrapienia egipskiego wyzwolić raczył, a dopomógł […] prziść do tak pięknej i wesołej ziemi amerykańskiej; w której się nie znajdują takie zdzierstwa ani oszukaństwa, ani złodziejstwa, ani zazdrości jak na Śląsku. […]. Tutaj się oni w bydle kochają, a nie w budynkach, ale życie prowadzą pańskie”[4]. Jan Moczygemba zauważał rozmach nowego kraju: „Jak masz pieniądze, to sobie możesz chować bydła i tysiąc, bo sam tak mają Amerykanie. […] Nie trza na paszę nic ostawiać, bo sam kędy wezdrzi, to jeno połszoł” [5] [6].

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: julita@czarne.com.pl.