Miami 1980

Rok niebezpiecznych dni

Usłyszeć telefon to jedno, ale znalezienie go okazało się nieco trudniejsze. Biurko Edny Buchanan w redakcji „Miami Heralda” pokrywały rywalizujące ze sobą stosy papierów, książek telefonicznych i zdjęć.

Kiedy Buchanan w końcu odebrała, w słuchawce odezwał się znajomy głos, godny zaufania. Niesamowite wydawało się jednak to, co mówił: czarnoskóry motocyklista, który trafił w stanie śpiączki do Jackson Memorial, właśnie umierał albo już nie żył. Karetka straży pożarnej przywiozła go z wypadku drogowego do szpitala 17 grudnia nad ranem. Tyle że żadnego wypadku nie było – mężczyzna został pobity przez grupę funkcjonariuszy PSD. Sporządzono, a potem przerobiono kilka policyjnych raportów. Jeśli Buchanan trochę pogrzebie, natrafi na niekonsekwencje.

Reporterzy piszący o przestępczości, tacy jak Edna Buchanan, stąpali po kruchym lodzie. Ich dostęp do informacji zależał od wspaniałomyślności źródeł w policji. Tych spośród dziennikarzy, których podejrzewano o brak zrozumienia presji, pod jaką działają funkcjonariusze, czekało oglądanie każdego miejsca zbrodni wyłącznie z zewnątrz i obcowanie z rzecznikami prasowymi, a nie z detektywami. Zamiast przekopywać się przez skrawki prawdy, musieli ramię w ramię z resztą kolegów wysłuchiwać standardowych kwestii i standardowego słownictwa, a potem odchodzili z workiem truizmów i komunikatem prasowym, który musieli powtórzyć czytelnikom.

Buchanan, znana na posterunkach policji każdego z dwudziestu siedmiu okręgów miejskich hrabstwa Dade po prostu jako Edna, nie miała tego problemu. Zdążyła już wyjść za gliniarza i się z nim rozwieść. Chadzała na pikniki związku zawodowego policjantów z okazji Święta Niepodległości i spoufalała się z żonami funkcjonariuszy, podczas gdy ci odpalali fajerwerki. Rozumiała, z jakim stresem wiąże się ich robota. Reputację w środowisku miała różną: niektórzy uważali ją za arogancką i agresywną, ale nawet ci nastawieni do niej krytycznie rozumieli, że ciężko pracuje, jest skuteczna i sprawiedliwa. Gdy pewnego razu jakiś policjant zagroził jej aresztowaniem na miejscu zbrodni i wpakował na tył radiowozu, inny wypuścił ją drugimi drzwiami. Buchanan nie skarżyła się swoim przełożonym, nigdy nie próbowała zawiadamiać biura spraw wewnętrznych. Była to niewielka cena za pozyskiwane materiały.

Sposób działania Edny kompletnie nie pasował do tego, jak się prezentowała na miejscu zbrodni. Wśród reporterów piszących o pracy policji przeważali trzydziesto- albo czterdziestoparoletni biali mężczyźni. W Miami archetypem takiego reportera był Henry Reno, ojciec Janet Reno, wysoki, małomówny Duńczyk, który wcześniej pracował na stanowisku Buchanan przez czterdzieści trzy lata. W jego czasach dziennikarze policyjni mieli swoje biurka na posterunkach. Nie potrzebowali porad detektywów, o czym wspomnieć, a co pomijać w artykule. Jak sami mówili: „Mniej więcej należymy do policji”.

Jednak obecnie, zamiast z wąsatym, odzianym w garnitur Reno, funkcjonariusze mieli do czynienia z czterdziestotrzyletnią Buchanan, której drobną budowę podkreślała natapirowana blond fryzura, która nie tyle wyprzedzała lata osiemdziesiąte, ile nawiązywała do pięćdziesiątych. Jej duże niebieskie oczy zawsze chroniły przed słońcem Miami ciemne okulary. Edna odznaczała się również jedną z najrzadszych cech fizycznych: nie miała pętlicowych linii papilarnych na czubkach palców5. Gdyby stała po drugiej stronie prawa, mogłaby popełniać przestępstwa bez rękawiczek. Na początku kariery odwiedzała miejsca zbrodni w szpilkach, z torebką w dłoni i jedwabną chustką na szyi. W schowku samochodu trzymała broń. Do 1980 roku zdążyła się jednak przestawić na buty na płaskim obcasie i zwykle pojawiała w jednym z dwóch kombinezonów, które trzymała w domu przy drzwiach wyjściowych: beżowym lub fioletowym. Była gotowa zawsze, kiedy dzwonił telefon, czyli najczęściej co wieczór, bo „wkurzała się, jeśli zadzwoniłeś do kogo innego”.

W artykułach Buchanan zawsze występował jakiś wstrząsający element, najczęściej już w pierwszym akapicie. Jeden z jej tekstów zaczynał się od słów „Gary Robinson umarł głodny”. Ów Robinson wcisnął się na początek kolejki w fastfoodowej restauracji. Próbował zamówić smażonego kurczaka, ale kobieta za ladą odesłała go na koniec. Wrócił na początek i uderzył kelnerkę w głowę. Wtedy – pijanego, hałaśliwego, agresywnego i wciąż głodnego – zabił go strzałem w głowę ochroniarz. Bezsensowne zabójstwo stanowiło początek siedmioakapitowych rozważań o tym, jak okoliczności mogą doprowadzić do śmierci.

Beznamiętny styl Buchanan zdawał się czerpać ze staccato czarnych kryminałów z lat trzydziestych – trochę Chandlera, szczypta Hammetta. Niewielu reporterów miało tak ogromny apetyt na szczegóły. Dziennikarka jaskrawo kontrastowała odcienie życia różnych ludzi na południu Florydy, a makabrę opisywanych historii osadzała we współczesności Miami. Jaka płyta wciąż obracała się w gramofonie, przy którym leżały zwłoki? Co znajdowało się w piekarniku? Jaką książkę znaleziono w dłoni denata? Dzięki niej sprawy, które przeszłyby niezauważone, ożywały, i jak na artykuły autorstwa lokalnej reporterki zaskakująco często trafiały na pierwszą stronę jednej z najważniejszych gazet na Południu.

Kiedy w piątkowy ranek 21 grudnia Buchanan kończyła rozmowę telefoniczną ze swoim źródłem, zdążyła już podjąć decyzję: nie odpuści tej sprawy aż do rozwiązania. Miała swój własny sposób na odróżnianie tutejszych prawd od kłamstw: jeśli jakaś historia wydawała się wyjątkowo nieprawdopodobna, zazwyczaj okazywała się prawdziwa.

Osoby zainteresowane przedrukiem tego lub innego fragmentu książki prosimy o kontakt z działem promocji: zofia@czarne.com.pl.